Son zamanlarda kendinden çok bahsettiren bitcoin’in ne olduğunu ve ne işe yaradığını sizin için ele aldık.
Temel olarak TL,Euro yada Dolar neyse Bitcoin’de tam olarak o. bunu bir değişim aracı olarak kabul eden kişiler arasındaki finansal işlemler için kullanılır ve bu işlemin de sonuçları itibariyle diğer para birimleriyle yapılan işlemlerden bir farkı yoktur.
Şöyle bir örnek üzerinde değerlendirelim:
Hesabınızda bir miktar paranız var. Alışveriş merkezinden yaptığınız alışveriş tamamlandığında kasadan kredi kartı ile ödeme yaparsınız. daha önceden hesabınıza yüklenmiş olan banknotlar alışveriş tutarınız kadar hesabınızdan alınıp karşı tarafa transfer edilir. Yani siz borçlanırsınız karşı taraf ise alacaklı olur. Bitcoin’de de “banka” ya da “merkez bankası” gibi kavramların olmadığı bir ortamda bu işlemlerin sistemi işlevsiz hale getirecek temel problemlerin çözümü sırasında ortaya çıkar.
buradan hareketle mümkün olduğunca benzetmelerle ve işin oldukça karmaşık altyapısına çok fazla girmeden sistem şu başlıklar altında açıklanabilir.
sahip olunan toplam para miktarı – bakiye
size ait bir vadesiz hesabınızın bakiye alanına baktığınızda şimdiye kadar hesabınıza yüklediğiniz paradan çektiğiniz tutarın çıkarılmasının sonucu olan miktarı görürsünüz. Bitcoin’de ise böyle bir olay yok. sebebe ise arada herhangi bir bankanın olmaması. bu nedenle de işlem yapılırken alışkın olduğumuz anlamda bir bakiye yoktur, para göndermek için size önceden gelmiş ve kullanılmamış para transferleri kullanılır.
para transferi
birisine para gönderme işlemi özünde, size daha önce gelen belli transferleri başka bir kişiye yolladığınızı belirten bir mesajdır. bu mesaj herhangi bir kurum ya da kişiye değil sistemdeki tüm kullanıcılara iletilir, her bir kullanıcı da kendisinde kayıtlı olan dinamik kayıt defterini güncelleyip bu bilgiyi başka kullanıcılara iletir ve böylece gönderici kendisine daha önce gönderilmiş transferleri kullanmış yani bakiyesini düşürmüş olurken alıcının da kullanılacak yeni bir transferi olur yani bakiyesi artar.
tabi burada akla gelen en basit iki sorun var:
göndericinin kötü niyetli olması durumunda ilk sorun;
toplamda 1 bitcoini varken bir kullanıcı ağa “ahmet’e 10 bitcoin gönderdim” şeklinde mesaj geçerse ne olacak?
bu durumda mesajı alan üyeler göndericinin işlemle ilişkilendirilmiş gelen paralarına bakıp kendi kayıtlarından bunun geçersiz olduğunu görüp işlemi reddedeceklerdir.
ikinci sorun ise biraz daha çetrefilli;
toplamda 10 bitcoini olan bir kullanıcı ağa önce “ahmet’e 10 bitcoin gönderdim” hemen ardından da (ya da aynı anda) “mehmet’e 10 bitcoin gönderdim” şekilde mesaj geçerse ne olur?
bu aynı parayı iki kez harcama sorunu ise meşhur mining denilen yöntemle çözülmüş durumda. her bir kullanıcı kendisine gönderilen geçerli ve yeni para hareketi mesajlarını bir blokta saklıyor. bu blok denilen veri kümesi para transferleri dışında bir önceki blok referansını da içeriyor yani bloklar arası bir silsile söz konusu. geçerli bir bloğun oluşturulabilmesinin son şartı ise matematiksel bir puzzle‘ın doğru yanıtını bulmak. puzzle herhangi tek bir kişinin tek başına çok çok uzun sürede çözebileceği ancak sistemi kullanan tüm kullanıcılar için ise ortalama 10 dakikada çözülecek bir zorluk derecesine ayarlanmış durumda.
puzzle’ın cevabı bulunduğunda blok çözülmüş oluyor ve puzzle’ı çözen kişinin bloğa dahil ettiği işlemler geçerlilik kazanmaya başlıyor. mining adı verilen bu süreç sonunda da işlemi gerçekleştiren kişiye belli bir miktar ödül veriliyor (bu aşamada yeni bitcoinler yaratılıyor ve sisteme yeni bitcoin girişi bu şekilde oluyor). bu mining sistemi sayesinde bir paranın iki kez harcanması pratik olarak imkansızlaşırken transferler de kronolojik olarak sıralanmış oluyor. yukarıdaki örnekte toplamda 10 bitcoini olan kullanıcı önce ahmet’e, sonra mehmet’e 10 bitcoin gönderdiğini söylemişti; 10 dakika içerisinde kullanıcılardan biri puzzle’ı çözüyor ve bu transferlerden hangisi çözen kişi tarafından düzenlenen bloktaysa o geçerlilik kazanıyor.
kaynak Ekşisözlük
